Chất lượng không khí ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta giống như thời tiết, nó có thể thay đổi từ ngày này sang ngày khác. Hàng triệu người trên thế giới sống trong những khu vực ô nhiễm không khí có thể gặp các vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng. Để biết chất lượng không khí nơi bạn đang sinh sống có trong mức an toàn không, cùng chúng tôi theo dõi những thông tin dưới đây 

1. Chỉ số AQI & 5 chất gây ô nhiễm không khí phổ biến nhất

Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã đưa ra chỉ số chất lượng không khí AQI ( Air Quality Index), để cung cấp thông tin về ảnh hưởng sức khỏe của 5 chất gây ô nhiễm không khí phổ biến nhất và cách tránh những ảnh hưởng đó. 

Đây được coi là một thước đo đơn giản hóa mức độ ô nhiễm không khí, cho biết không khí xung quanh ta là sạch hay ô nhiễm, ô nhiễm đến mức độ nào. Rủi ro đối với sức khỏe cộng đồng càng cao khi chỉ số AQI càng lớn. Chỉ số AQI tập trung vào sự ảnh hưởng tới sức khỏe người dân có thể gặp trong vòng vài giờ hoặc vài ngày sau khi hít thở không khí ô nhiễm.

5 Chất gây ô nhiễm không khí phổ biến nhất: Ozone mặt đất; Ô nhiễm phân tử (còn gọi là hạt lơ lửng), Carbon monoxide (CO), Sulfur dioxide (SO2), Nitrogen dioxide (NO2).

Trong đó, Ozon ở tầng mặt đất và các phân tử (các hạt) trong không khí là hai chất ô nhiễm đe dọa lớn nhất đến sức khỏe con người. Ozone mặt đất còn được gọi là sương mù, có thể gây kích ứng hệ hô hấp của bạn, gây ho, kích ứng cổ họng hoặc cảm giác nóng rát trong đường thở. Ngoài ra, có thể làm giảm chức năng phổi, do đó bạn có thể có cảm giác tức ngực, thở khò khè hoặc khó thở, có thể làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn và kích hoạt các cơn hen suyễn. Những người có nguy cơ nhiễm cao hơn từ ozon ở tầng mặt đất là những người bị bệnh phổi, chẳng hạn như hen suyễn, người lớn tuổi và trẻ em và người lớn hoạt động ngoài trời.

Ô nhiễm không khí (Ảnh minh họa)

Ô nhiễm hạt, còn được gọi là vật chất hạt, bao gồm các chất rắn cực nhỏ hoặc các giọt chất lỏng nhỏ đến mức chúng có thể đi sâu vào phổi và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Khi tiếp xúc với những hạt nhỏ này, những người mắc bệnh tim hoặc phổi và người lớn tuổi có nhiều nguy cơ phải đến bệnh viện và phòng cấp cứu hoặc trong một số trường hợp, thậm chí tử vong do bệnh tim hoặc phổi. 

Ngay cả khi bạn khỏe mạnh, bạn có thể gặp các triệu chứng tạm thời do tiếp xúc với mức độ cao của các hạt. Các triệu chứng có thể bao gồm: kích ứng mắt, mũi và cổ họng; ho khan; đờm dãi; tức ngực; và khó thở. Nguy cơ cao nhất do ô nhiễm hạt là những người bị bệnh tim hoặc phổi, người lớn tuổi (có thể vì họ có thể mắc bệnh tim hoặc phổi chưa được chẩn đoán) và trẻ em.

Đối với mỗi chất gây ô nhiễm, EPA đã thiết lập các tiêu chuẩn chất lượng không khí quốc gia để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. EPA đã quy định một màu sắc cụ thể đối với từng khoảng giá trị AQI để mọi người hiểu dễ dàng hiểu được cho dù ô nhiễm không khí đang đạt tới mức độ không lành mạnh trong cộng đồng của họ.

Các quốc gia trên thế giới có thang đo chỉ số chất lượng không khí AQI riêng, dưới đây là chỉ số AQI Tính theo hướng dẫn tại Quyết định 1459/QĐ-TCMT ngày 12/11/2019 của Tổng cục Môi trường về việc ban hành Hướng dẫn kỹ thuật tính toán và công bố chỉ số chất lượng không khí Việt Nam (VN_AQI)

Bảng quy đổi giá trị AQI

2. Chất lượng không khí ảnh hưởng tới sức khỏe

Ảnh hưởng hệ hô hấp

Các tác động của ô nhiễm không khí trên đường hô hấp phụ thuộc vào loại và sự pha trộn các chất ô nhiễm với nhau, nồng độ trong không khí, thời lượng tiếp xúc, lượng chất gây ô nhiễm được hít vào và lượng chất gây ô nhiễm thâm nhập vào phổi.

Ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tác động rõ rệt nhất lên phổi. Các triệu chứng có thể được nhìn thấy ngay sau khi tiếp xúc với mức độ ô nhiễm cao, bao gồm kích ứng đường hô hấp. Tiếp xúc với ozon và các hạt bụi làm giảm chức năng phổi, đồng thời khi tiếp xúc với chất gây ô nhiễm không khí trong một thời gian dài có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.

Đối với tim mạch

Các nghiên cứu cho thấy ô nhiễm không khí có tác động tiêu cực đến sức khỏe tim mạch, làm tăng nguy cơ đau tim và tỷ lệ đột quỵ.

Các loại bụi có kích thước nhỏ, các chất hóa học hay chất kháng viêm trong bụi có thể phát tán từ phổi vào hệ tuần hoàn, ảnh hưởng đến tim mạch. Nguyên nhân là không khí ô nhiễm ảnh hưởng đến khả năng giãn nở và co thắt của các mạch máu. Dưới tác động của không khí ô nhiễm, của khói thuốc lá, các mạch máu bị giảm kích cỡ, cản trở lưu thông huyết mạch. Không khí ô nhiễm còn làm tăng nguy cơ tạo cục máu đông ở động mạch - nguyên nhân chính của chứng nhồi máu cơ tim.

Một số vấn đề khác

• Tổn thương thận: Ô nhiễm không khí tạo gánh nặng cho thận, không thể lọc hết được các phân tử ô nhiễm trong máu.
• Yếu xương cốt: Làm tăng nguy cơ loãng xương tác động này tương tự như tác động của khói thuốc lá đến hệ xương của cơ thể.
• Lão hóa da: Các chất ô nhiễm có thể phá hủy các tế bào da, ảnh hưởng đến khả năng tự tái tạo của da, biến đổi sắc tố của da, đẩy nhanh quá trình lão hóa khiến làn da trở nên xấu đi.
• Ảnh hưởng đến việc sinh sản: Phụ nữ sống trong khu vực ô nhiễm không khí có nguy cơ sinh con tự kỷ cao gấp 2 lần so với bình thường. Mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đến thai nhi sẽ càng tăng cao vào giai đoạn cuối của thai kỳ. Ngoài ra, ô nhiễm không khí cũng gây ảnh hưởng đến khả năng có con của nam giới, sự giảm chất lượng tinh trùng,...

3. Biện pháp Hạn chế ảnh hưởng của ô nhiễm không khí

Sử dụng máy lọc không khí trong gia đình để hạn chế ảnh hưởng của ô nhiễm không khí

Dưới đây là một số biện pháp có thể được áp dụng để hạn chế ảnh hưởng của ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình:

• Không tập thể dục tại nơi nhiều khói bụi: Hoạt động thể lực càng cao sẽ làm tăng nhịp thở và thay đổi kiểu thở từ qua mũi sang bằng miệng. Khi đó mũi sẽ không thể lọc được bụi ô nhiễm từ không khí. Do đó, những hoạt động như chạy bộ hay đạp xe tại những nơi ô nhiễm như đường phố tiềm tàng nhiều hiểm họa cho sức khỏe. 
• Trồng nhiều cây xanh xung quanh nhà và nơi làm việc. Cây xanh cản lại rất nhiều bụi xung quanh môi trường bạn sống, tạo ra nhiều oxy cho môi trường sống của bạn.
• Trong mùa nắng nóng, mức độ ô nhiễm không khí thường cao hơn vào những ngày nắng gay gắt, do đó cần cố gắng tránh các hoạt động ngoài trời
• Đeo khẩu trang khi ra đường, đeo kính để giảm bớt việc tiếp xúc với khói bụi.
• Chọn ô tô hoặc xe, phương tiện công cộng để di chuyển. Trên ô tô có máy lọc không khí ô tô có thể lọc được phần nào không khí bên ngoài và cho bạn môi trường không khí sạch hơn. Ngoài ra việc sử dụng phương tiện công cộng cũng góp phần giảm bớt lượng khí thải.
• Sử dụng máy lọc không khí loại bỏ các chất gây dị ứng thông thường, hút mùi, cải thiện lưu thông không khí trong nhà. Tùy thuộc vào tốc độ phân phối không khí của máy lọc không khí và kích thước phòng bạn có thể lựa chọn loại máy lọc không khí phù hợp. 

Tại Korihome khách hàng có thể mua máy lọc không khí Korihome APK-801 có hiển thị cảnh báo chất lượng không khí trong phòng